O zeberkach słów kilka...

Źródło: http://zeberki.com/

Coraz częściej możemy odnaleźć niewielkie, kolorowe ptaszki skaczące wesoło po żerdkach klatki w sklepach zoologicznych. Świadczy to o coraz większym zainteresowaniu tymi ptaszkami, nie tylko w kręgu profesjonalnych hodowców, lecz także amatorów. I nic dziwnego. Zeberki, mimo że nie są tak barwne, jak inne papużki, to natura obdarzyła je bardzo radosnym i energicznym charakterkiem, dzięki któremu zjednają sobie rzesze nowych fanów :)

Nie są one jednak tak wykwintnie ubarwione jak inne ptaki np. amadyny wspaniałe, nie śpiewają tak pięknie, jak kanarki i nie dają się tak łatwo oswoić, jak papużki faliste. Z tego powodu, z początku rozentuzjazmowany nowy opiekun stworzonka, po pewnym czasie traci nim zainteresowanie i skazuje go życie w zbyt ciasnej klatce, o zbyt ubogiej diecie, w samotności, bez możliwości zobaczenia, chociażby pokoju spoza krat klatki.

Spróbuj sobie wyobrazić, jak byś się czuł, gdyby zamknięto Cię w pomieszczeniu tak niewielkim, że mógłbyś zrobić zaledwie kilka kroków i to tylko, gdybyś chodził na czworakach. Co gorsza - nie pozwalano by Tobie wychodzić z tego lokum, podając do jedzenia jedynie ziemniaki bez mięsa, bez warzyw, bez niczego innego. Czy dałbyś radę tak żyć? Czy byłbyś w stanie mimo to zabawiać osoby, które umieściły Cię w takim miejscu swoim śpiewem?

Sam zatem widzisz, że niezbędna jest prawidłowa opieka i pielęgnacja, ale także odrobina empatii w stosunku do nowego towarzysza. Pamiętaj, że to także żywe stworzenie i niezależnie od tego, czy przygarniasz do swojego mieszkania zeberkę, innego ptaka czy w zupełności inne zwierzę, jesteś za nie odpowiedzialny. Mały ptaszek nie będzie wprost pokazywać Ci i krzyczeć, że chce zjeść jabłko czy polatać, nie powie Tobie jeśli będzie się źle czuł czy był samotny. Jest całkowicie bezbronny wobec tego, co robisz oraz tego, co go otacza. Dlatego postaraj się podjąć taką decyzję świadomie i zadaj sobie pytanie, czy będziesz w stanie traktować nowego mieszkańca domu jak członka rodziny.

Skoro tę kwestię sobie wyjaśniliśmy, to zapraszam do przeczytania kilku podstawowych informacji na temat zeberek.

Taksonomia

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Zeberka_timorska

A więc naukowa nazwa to: Taeniopygia guttata, choć czasem można również spotkać się z zapisem, gdzie Poephila występuje zamiast Taeniopygia. Ponadto zeberki są kuzynami naszych wróbli :)

Występują także dwa podgatunki: * T.g.guttata (Vieillot, 1817) tj. zeberka timorska (którą właśnie możemy spotkać w sklepach zoologicznych)

Źródło: https://plus.google.com/115620851220750021125/posts/K4Muc6U9hDU

* T.g.castanotis (Gould, 1837) tj. zeberka białolica (na zdjęciu poniżej)

Źródło: http://tomkalfoto.pl/pl/node/2259

Nazwa rodzajowa to połączenie (gr.)ταινια (tainia) – „pasmo” oraz -πυγιος (-pugios) – „-zady”. Możemy więc dostrzec nawiązanie do prążkowania (pasma czarno-białe u przedstawicieli barwy dzikiej) występujące na jednych z najdłuższych piór konturowych - sterówkach (pióra ogona).

W innych językach, zeberkę timorską określa się jako: * Angielski: Zebra Finch (jako ogólne określenie zeberki; potocznie używana) * Francuski: Mandarin de Timor * Hiszpański: Diamante cebra de Timor * Niemiecki: Timorzebraamadine

Długość ich ciała waha się w granicach 10-11 cm, a masa ciała między 7 a 15,7 grama. W warunkach naturalnych żyją krótko, bo zaledwie 3 lata. W hodowli dożywają zwykle do 5 lat, ale jest to wina złych warunków utrzymania i opieki, gdyż prawidłowo chowane zeberki mogą dotzrymywać nam towarzystwa nawet do 15 lat! Wydają niskie dźwięki, porównywane przez niektórych do cichego trąbienia. Samce są głośniejsze od samiczek (śpiewają - wyobraź sobie piosenkę stworzoną z klaksonów samochodowych ;) )

Amadyny zebrowate charakteryzują się dymorfizmem płciowym, tj. samce i samiczki można odróżnić po innym ubarwieniu (choć przy niektórych mutacjach nie jest to wcale takie łatwe).

Więcej o morfologii i fizjologii w osobnych postach :)

Występowanie i warunki bytowania

Astryldy żyją gromadnie, gdyż niezbędne są u nich kontakty socjalne. Występują w całej Afryce, w tym na południowej Saharze i Madagaskarze, Południowej Azji aż do Tajwanu, Australii i Nowej Gwinei. Wszystkie gatunki preferują otwarte, trawiaste przestrzenie porośnięte krzewami.

Taeniopygia guttata castanotis zamieszkuje Małe Wyspy Sundajskie takie jak: Timor, Flores, Sumba, Alor. Z kolei Taeniopygia guttata guttata można spotkać w niemal całej Australii, z wyjątkiem górzystych krańców południowo-zachodnich, całego przylądka York i niektórych wybrzeży.

Ryc. Mapa przedstawiająca występowanie obu podgatunków w Australii.

(Źródło: Jabłoński K.M., Lubik P.: Zeberki. Hodowla i mutacje, Wyd.1, Warszawa, Agencja Wydawnicza „Egros”)

Wiele przedstawicieli astryldów towarzyszy człowiekowi - także zeberki. Są więc one zaliczane do gatunków synantropijnych, tj. takich, które okresowo lub stale bytują na siedliskach zajętych przez Homo sapiens (tak jak nasze polskie wróble).

W naturze zwykle żerują w towarzystwie papużek falistych na polach uprawnych (w tym prosa). Kuliste gniazda budują , pomijając zabudowania antropogeniczne, wśród krzewów owocowych, takich jak porzeczki, maliny, cytrusy. Często można je spotkać także pośród kolczasty gałęzi róży.

Populacja

W naturalnym środowisku liczebność zeberek jest zmienna i zależna od warunków klimatycznych oraz dostępności pokarmu i wody. Katastrofą dla nich są lata suszy i nieurodzajów. Często, w takich niesprzyjających warunkach, giną masowo z głodu i pragnienia. Wówczas można znaleźć tysiące martwych ptaków przy wyschniętych wodopojach. Tak na przykład stało się kilka lat temu, kiedy przy jednym z wyschniętych zbiorników wodnych zbierano setki kilogramów martwych ptaków!

Z kolei na obszarach uprawnych oraz w bliskości akwenów wodnych występuje często znaczny rozrost ich populacji. W takich przypadkach, niestety, zostają one tępione jak szkodniki, które czynią szkody rolnikom, w okrutny sposób, między innymi zatruwanie wodopojów oraz rozpylanie gazów usypiających na śpiące zeberki. Są one jednym z licznych przykładów potwierdzających, że ingerencja człowieka w środowisko naturalne powoduje zaburzenie harmonii w przyrodzie, przejawiające się rozrostem jednych populacji oraz wyginięciem innych.

Gatunek ten został określony jako „gatunek najmniejszej troski” (least concern – LC) w Czerwonej Liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN Red List). Oznacza to, że jest to gatunek pospolity i powszechnie rozprzestrzeniony

Bardziej szczegółowe informacje w kolejnych postach!

Literatura:

* Jabłoński K.M., Lubik P.: Zeberki. Hodowla i mutacje, Wyd.1, Warszawa, Agencja Wydawnicza „Egros” * https://pl.wikipedia.org/wiki/Zeberka_timorska * http://www.hbw.com/species/timor-zebra-finch-taeniopygia-guttata#Descriptive_notes * https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=563276#null * http://zeberki.com/

#zebrafinch #zeberka #bird #exoticbird #parrot #animal